پایان نامه ارزیابی تاثیر هدفمند کردن یارانه ها بر عملکرد مالی شهرداری قم
5-4 پیشنهادهای کاربردی. 90
5-5 پیشنهاد برای پژوهش های آتی 91
5-6 محدودیت های تحقیق 91
چکیده :
این تحقیق بدنبال ارزیابی تاثیر هدفمند کردن یارانه ها بر عملکرد مالی شهرداری قم می باشد. تحقیق حاضریک تحقیق توصیفی – تحلیلی می باشد در این تحقیق نمونه نداریم و کل شهرداری قم به عنوان جامعه آماری مورد بررسی قرار گرفته است ابتدا دادها و اطلاعات مربوط به منابع شهرداری در دو بخش جداگانه در قالب درآمدها و سایر منابع تامین مالی مورد قبل و بعد از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها مورد بررسی قرار گرفت سپس مصارف شهرداری که آن هم در دو بخش هزینه های عمومی و هزینه های عمرانی قبل و بعد از هدفمند کردن یارانه ها ارزیابی گردید و اطلاعات توسط نرم افزار Excel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. و نتایج تحقیق نشان داد که اجرای هدفمند کردن یارانه ها باعث کاهش درآمدهای عمومی، بهبود یافتن سایر روش های تامین مالی و افزایش هزینه های عمومی و عمرانی گردیده است.
واژگان کلیدی :
درآمدهای عمومی- سایر منابع تامین مالی- هزینه های عمومی- عزینه های عمرانی- طرح هدفمند کردن یارانه ها
1 – 1 مقدمه
اصولاً قیمت تعیین کننده تخصیص منابع به فعالیتها و نیازهای موجود است. به بیان دیگر منابع به سمتی حرکت می کنند که بیشترین بازدهی را داشته باشند. حال چنانچه قیمت ها در اقتصاد دستکاری نشده باشند و بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا حاصل شده باشند، خود عواملی برای کارائی اقتصادی و تخصیص بهینه خواهند بود. در کشور ما متاسفانه برای سالهای متمادی قیمتها بدلیل وجود یارانه ها عامل مناسبی برای تخصیص بهینه منابع نبودند. از این رو اقدام به هدفمندسازی یارانه ها جهت جلوگیری از اتلاف منابع و حرکت به سوی کارائی و بهره وری ضروری بنظر می رسید. طرح تحول اقتصادی از جمله طرح هایی می باشد که به منظور شناسایی و رفع مشکلات ساختاری اقتصاد ایران تهیه شده است و شامل هفت رأس کلی 1- نظام بهره وری 2- نظام یارانه 3- نظام مالیاتی 4- نظام گمرک 5- نظام بانکی 6- نظام ارزشگذاری پول ملی و 7- نظام توزیع کالا و خدمات است. از بین این هفت نظام به منظور اصلاح نظام یارانه ها قانون هدفمند کردن یارانه ها در که در دی ماه سال 1388 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، برنامه بسیار گسترده است که تاثیرات بسیاری بر بخشهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خواهد گذاشت. به بیان دیگر تاثیرات قابل ملاحظه ای بر هزینه ها و درآمدهای بنگاههای اقتصادی خواهد داشت و به صورت مستقیم و غیر مستقیم تحت تاثیر قانون هدفمند سازی یارانه ها قرار خواهند گرفت. شهرداریها هم بعنوان یک بنگاه اقتصادی غیر انتفاعی از این تاثیرات مستثنی نبوده و ساختار مالی شهرداری را با مشکلات عدیده ای مواجه خواهد نمود لذا در این تحقیق ما به دنبال بررسی تاثیر قانون هدفمند کردن یارانه ها بر درآمدها و هزینه های شهرداری قم هستیم تا اینکه شهرداری قم بتواند در خصوص ساختار مالی خود تغییراتی جهت بهبود انجام دهد.
1-2 موضوع تحقیق
موضوع تحقیق در خصوص اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها و تاثیراتی که می تواند بر نظام مالی شهرداری بگذارد می باشد.
طبق قانون دولت اجازه دارد در سال اول اجرای قانون هدفمندی قیمت های حاملهای انرژی را به تنهایی به اندازه ای افزایش دهد که از محل آن درآمدی حداکثر معادل 200 هزار میلیارد ایجاد شود و کسب درآمد مذکور افزایش معنادار قیمت حاکل های انرژی را در پی خواهد داشت، مطالعات مختلف نشان داده اند که افزایش قیمت حاملهای انژی با وجود منافعی که دارد بی هزینه نخواهد بود و این کار باعث می شود که سطح عمومی قیمت ها علاوه بر تورم جاری کشور 37.6 درصد افزایش خواهد داد و اگر دولت افزایش یک باره قیمت ها را در دستور کار قرار دهد تورمی بالغ بر 68 درصد علاوه بر تورم موجود کشور ایجاد خواهد شد. ( توتونچی، ملکی و موسوی، 1388)
با توجه به موارد ذکر شده این موضوع قابل پیش بینی است که با هدفمند سازی یارانه ها که افزایش هزینه و کاهش درآمد را در پی خواهد داشت نظام مالی بسیاری از شرکتها و سازمانها را مختل می کند. لذا علاوه بر دولت، هر شرکت و سازمانی وظیفه دارد که پیش بینی های لازم را به عمل آورد تا کمترین آسیب را از بی انضباتی پولی و مالی کشور ببیند و به ورطه ورشکستگی سقوط نکند.
یکی از نهادهایی که به احتمال قوی در معرض نوسانات شدید ناشی از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها قرار می گیرد و نظام مالی آن دچار عدم تعادل می گردد شهرداری می باشد که با توجه به خدمات گسترده شهرداریها در شهرکه از لحاظ هزینه مبالغ قابل توجهی می باشد می بایست در موضوع ساختار مالی خود بویژه بحث هزینه ها بنامه ریزی دقیق صورت گیرد.
1-3 ضرورت و اهمیت موضوع
مزایای توجیهی این تحقیق در واقع به شرح زیر می باشد:
یکی از دلایل اهمیت موضوع جدید بودن آن می باشد که این موضوع ارزیابی تأثیر هدفمند سازی یارانه ها بر عملکرد شهرداری ها در ایران خصوصا در حوزه شهرداری قم موضوعی جدید می باشد.
با توجه به هدفمند شدن یارانه شهرداری می بایست در ساختار درآمد و هزینه های خود تغییرات سازنده ای انجام دهد لذا موضوع به عنوان الویت پژوهشی شهرداری است .
حمایت سازمان از موضوع از لحاظ دسترسی به اطلاعات
1ـ4 بیان مساله اساسی تحقیق
از دهه 1970 با شکل‌گیری تفکر محوریت انسان در توسعه، این آگاهی ایجاد شد که برای مواجهه با مسائل مبتلا به توسعه نیافتگی کشورها سرمایه فیزیکی کافی نیست و حداقل به اندازه سرمایه فیزیکی، مسایل و سیاست‌های اجتماعی و شکل‌گیری سرمایه انسانی هم ضرورت دارند. بنابراین در این دوره سیاست‌های حمایتی اجتماعی در قالب دولتهای رفاه، سیاست‌های یارانه‌ای و. سرلوحه برنامه‌های توسعه کشورها قرار گرفت. آنچه در زمینه پرداخت یارانه‌ها مورد غفلت قرار گرفت هدفگیری صحیح این سیاستها بود؛ به نحوی‌که بیشتر کشورها یارانه‌ها را بصورت همگانی و عمومی پرداخت می‌کردند. اما در دهه 1980 به دنبال بحران بدهی‌ها و رکود جهانی و تقابل تجربه کشورهای شرق آسیا، امریکای لاتین، جنوب آسیا و صحرای آفریقا، تاکید راهبردهای توسعه به سمت بهبود مدیریت اقتصاد و پذیرفتن نقش بیشتر نیروهای بازار تغییر کرد که در چارچوب این رویکرد جدید اکثر کشورها نسبت به اصلاحات در برنامه یارانه‌ها اقدام کردند.وتا سال 2008 ، اکثر کشورهای جهان قانون هدفمندی یارانه ها را اجرا کرده و در بیشتر مواقع، ابتدا با مشکلات اقتصادی از جمله تورم غیرقابل کنترل مواجه شده اند که این مشکلات با اتخاذ سیاست های صحیح مرتفع گشته است.
برداشته شدن یارانه ها از سوخت و حامل های انرژی باعث کاهش درآمد و پس انداز خانوارها و در نتیجه کاهش مصرف کل جامعه می شود و این موضوع کاهش تورم را موجب خواهد شد قانون هدفمند سازی یارانه ها با هدف تخصیص بهینه تاثیرات قابل ملاحظه ای را بر روی درآمدها و هزینه های بنگاه های اقتصادی خواهد داشت. و شهرداریها نیز بعنوان یک بنگاه اقتصادی غیر انتفاعی از این تاثیرات مستثنی نیست. و ضروری است که نسبت به تجدید نظر در ساختار درآمد و هزینه خود اقدامات سازنده ای انجام دهد.
در این تحقیق بدنبال آن هستیم تا تاثیر قانون هدفمندی را بر درآمدها و هزینه های شهرداری قم مورد بررسی قرار دهیم.
باتوجه به مطالب اخیر سؤال اصلی تحقیق :
« هدفمند کردن یارانه ها بر عملکرد مالی شهرداری قم چه تأثیری دارد؟ »
1-5 اهداف تحقیق
هدف اصلی تحقیق :
«ارزیابی تأثیر هدفمند کردن یارانه ها بر عملکرد مالی شهرداری قم»
اهداف فرعی این تحقیق نیز شامل :
ارزیابی تأثیر هدفمند کردن یارانه ها بر درآمدهای عمومی شهرداری
ارزیابی تأثیر هدفمند کردن یارانه ها بر سایر منابع تامین مالی شهرداری
ارزیابی تأثیر هدفمند کردن یارانه ها بر هزینه های عمومی شهرداری
ارزیابی تأثیر هدفمند کردن یارانه ها بر هزینه های عمرانی شهرداری
1-6 سوالات تحقیق
سوال اصلی تحقیق :
« هدفمند کردن یارانه ها بر عملکرد مالی شهرداری قم چه تأثیری دارد؟ »
سوالات فرعی تحقیق :
هدفمند کردن یارانه ها بر درآمدهای عمومی شهرداری چقدر تأثیر دارد؟
هدفمند کردن یارانه ها بر سایر منابع تامین مالی شهرداری چقدر تأثیر دارد؟
هدفمند کردن یارانه ها بر هزینه های عمومی شهرداری چقدر تأثیر دارد؟
هدفمند کردن یارانه ها بر هزینه های عمرانی شهرداری چقدر تأثیر دارد؟
1-7 فرضیات تحقیق
فرضیه اصلی :
با توجه به روش توصیفی این تحقیق هدف پاسخ به سئوالات است ولی فرضیات زیر را می توان به طور توصیفی مطرح نمود.
« هدفمند کردن یارانه ها بر عملکرد شهرداری قم مؤثر است. »
فرضیه های فرعی تحقیق :
هدفمند کردن یارانه ها بر درآمدهای عمومی شهرداری قم مؤثر است .
هدفمند کردن یارانه ها بر سایر منابع تامین مالی شهرداری قم مؤثر است .
هدفمند کردن یارانه ها بر هزینه های عمومی شهرداری قم مؤثر است .
هدفمند کردن یارانه ها بر هزینه های عمرانی شهرداری قم مؤثر است .
1-8 تعریف عملیاتی واژه ها
درآمدهای عمومی : درآمد عموی شامل 6 زیر مجموعه می باشد که مهمترین آن عوارض عمومی است که بر اساس صدور پروانه های ساختمانی محقق می شود.
