پایان نامه:بررسی فتنه های صدر اسلام از منظر آیات و روایات
استاد مشاور
حجت الاسلام والمسلمین امیر یزدانپرست
تیر ۱۳۹۳
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
چکیده پایان‌نامه:
فتنه از موضوعات مهم اجتماعی وسیاسی است که از منظر اسلام،شایسته نقد و تحلیل فراگیر است فتنه در آیات و روایات با معانی متعددی آمده است که از آن جمله می توان به آزمایش شرک،امتحان، انحراف، کشتن، فریب، آمیخته شدن حق و باطل اشاره نمود.با توجه به گسترده بودن مفهوم وجنبه های فتنه، در این رساله تنها به بررسی فتنه از منظر آیات وروایات در زمان پیامبر اکرم (ص) وامام علی (ع) پرداخته ایم.
فتنه یک پدیده اجتماعی و همگانی است و اختصاص به زمان و افراد خاصی نداشته و ندارد. وهر کسی،در هر شرایطی ممکن است در معرض آن قرار گیرد، این نکته ریشه در سنت الهی دارد.
لذا ما در ابتدا این رساله به مفهوم شناسی فتنه سپس به ذکر بعضی از مصادیق فتنه های زمان پیامبر (ص) وامام علی (ع) ودر ادامه به ذکر عوامل وشگرد های فتنه گران که از آن جمله می توان به دلبستگی به مال و زن وفرزند وخویشان اشاره نمود ودر انتها به برخی از راه های مبازه با فتنه گران پرداخته ایم.
واژگان کلیدی: فتنه، آزمایش، امتحان،فتنه های صدر اسلام،صدر اسلام ،بصیرت،مقابله با فتنه،حق،باطل
فهرست مطالب
تشکر. أ
مقدمه. ۱
کلیات ۴
- تبیین موضوع: ۵
- ضرورت تحقیق: ۵
- پیشینه تحقیق ۶
- اهداف تحقیق: ۶
- سؤال اصلی: ۷
- سؤالات فرعی: ۷
- فرضیه اصلی: ۷
- فرضیه‌های فرعی: ۷
۹٫روش تحقیق: ۸
فصل اول: مفهوم شناسی فتنه. ۱۰
الف: معنای لغوی فتنه. ۱۱
ب : معنای فتنه در قرآن. ۱۲
ج) معنای فتنه در روایات: ۳۴
جمع‌بندی: ۳۶
اشتراک لفظی یا معنوی ۳۶
فصل دوم: بررسی برخی از مصادیق فتنه‌های صدر اسلام ونحوه برخورد پیامبر (صلی الله علیه وآله) و امام علی (علیه الاسلام) با این فتنه‌ها ۴۲
- فتنه یهودیان اطراف مدینه: ۴۴
- فتنه عبدالله بن ابی در درون مدینه. ۴۹
- فتنه پیش آمده در جریان صلح حدیبیه. ۵۴
- فتنه ناکثین ۵۶
- فتنه قاسطین ۶۱
- فتنه مارقین: ۷۱
علل شورش خوارج ۷۲
شکاف در صفوف خارجیان. ۷۶
شرارت‌ها و وحشی‌گری‌های خارجیان. ۷۷
اتمام‌حجت. ۷۹
- فتنه حزب قاعدین: ۸۰
فصل سوم: بررسی علل وانگیزه های ایجاد فتنه ۹۳
۱ تبعیت از هوای نفس ۹۵
۲ دنیاطلبی و دنیاگرایی ۹۹
الف) مال و ثروت. ۱۰۰
ب) قدرت و ریاست. ۱۰۸
۳) کبرو غرور. ۱۰۸
۴) حسادت: ۱۱۲
۱) رقابتهای قومی و قبیلگی ۱۱۵
- زخمهای شمشیر علی ۱۱۸
- عقده‌های شخصی ۱۲۱
۴) اصرار بر احکام الاهی ۱۲۳
۵) تعصب: ۱۲۴
۶) بدعت. ۱۲۷
نتیجه‌گیری: ۱۳۰
فصل چهارم: شگردهای فتنه گران. ۱۳۲
- عوام‌فریبی ۱۳۳
- نشر اکاذیب. ۱۳۶
- تهمت. ۱۳۸
- تهدید. ۱۴۰
- تطمیع ۱۴۲
- استفاده از شعارهای خوب و جذاب. ۱۴۵
- تحریک احساسات. ۱۴۷
- درآمیختن حق و باطل ۱۴۸
فصل پنجم: وظایف ما در مقابله با فتنه‌ها ۱۵۰
مقدمه: ۱۵۱
گفتار اول: وظایف فردی مؤمنان در برابر فتنه‌ها ۱۵۳
- حفظ دین و ارزش‌ها ۱۵۳
- رجوع به قرآن. ۱۵۶
- تمسک به اهل‌بیت پیامبر. ۱۵۶
- حفظ هوشیاری و پرهیز از سواری دادن به فتنه‌گران. ۱۵۷
- امر‌به‌معروف و نهی‌از‌منکر. ۱۵۸
- شناخت و پیروی از رهبری در نظام اسلامی ۱۶۱
گفتار دوم: وظایف نخبگان در برابر فتنه‌ها ۱۶۲
- تقویت فرهنگ دینی ۱۶۲
- الگو بودن برای دیگران. ۱۶۳
- تلاش برای ایجاد و حفظ وحدت. ۱۶۵
گفتار سوم: وظایف دولت اسلامی درمواجهه با فتنه‌ها ۱۶۶
- تقویت معرفت و ایمان مردم. ۱۶۶
- پیشگیری از نفوذ بیگانگان در بدن دولت. ۱۶۷
- حفظ وحدت جامعه در پرتو ولایت‌پذیری ۱۶۸
- مقاومت در برابر خواسته‌های نامشروع فتنه‌گران. ۱۶۸
- بردباری و مدارا ۱۶۹
نتیجه‌گیری: ۱۷۲
فهرست منابع و مؤاخذ. ۱۷۶
مقدمه
از موضوعات جالب‌توجه در عرصه‌ی مسائل اجتماعی و سیاسی اسلام موضوع «فتنه و فتنه‌گری» در قرآن و روایات است، این دو منبع روشن گر، در موارد متعددی، توجه مسلمانان را به مقوله فتنه و نقشه‌های فتنه گران، معطوف و مؤمنان راستین را به هوشیاری در برابر کسانی که با راه انداختن «گردباد فتنه»، فضای فرهنگی و سیاسی جامعه را غبارآلود کرده و بدین‌وسیله حق را باطل و باطل را حق جلوه می‌دهند، فراخوانده است.
تاریخ سیاسی-اجتماعی صدر اسلام مملو از عبرت‌ها و قواعد تعمیم‌پذیری برای مسلمین است؛ چه آنگاه‌که با حکومتی جائر و طاغوت سروکار دارند و چه وقتی‌که خود به تأسیس حکومت الهی دست می‌زنند یا با جنگ و تجاوز دشمنان خارجی مواجه می‌شوند یا گرفتار تفرقه و درگیری‌های داخلی‌اند. خوشبختانه تاریخ طولانی حضور معصومین علیه‌السلام در میان مسلمانان (۲۶۳ سال)، صحنه‌های مختلفی از موضع‌گیری‌ها و هدایت‌های آنان را در خود ثبت کرده که می‌تواند مخصوصاً برای شیعیان الگویی جامع برای طی طریق باشد. در این میان، دوره ده‌ساله حکومت پیامبر (صلی الله علیه وآله) و پنج‌ساله امام علی اهمیتی مضاعف می‌یابد.
